Burun Tıkanıklığı

Burun tıkanıklığı sıklıkla görülen ve hayat kalitesini ciddi oranda etkileyen bir durumdur. Burun tıkanıklığı; burun yapılarında görülen anatomik problemlere veya burun içindeki dokularda şişliğe yol açacak inflamatuar problemlere bağlı oluşabilmektedir.

Erişkinlerde burun tıkanıklığının en önemli nedenleri arasında; burun orta bölmesi olan nazal septumdaki eğrilikler ve bu bölmenin her iki yanında bulunan nazal konkalarda büyüme ve nadiren de burun arka kesiminde bulunan geniz etinde büyüme bulunmaktadır.

Burun Tıkanıklığı Bulguları

• Burundan nefes almada zorluk (tek taraflı veya çift taraflı)

• Ağızdan nefes alıp verme

Burun Tıkanıklığı Nedenleri

• Burun orta bölmesi veya nazal septum burunu ortadan ikiye ayırmaktadır ve ön kısmı kıkırdak arka kısmı ise kemikten oluşmaktdır.
• Burun orta bölmesinde eğrilik oranı çok yüksek oranda gözlenmektedir, ancak bu eğrilik her insanda burun tıkanıklığına neden olmayabilir.
• Burun içinde bu bölmenin her iki tarafında aldığımız havayı ısıtan ve nemlendiren ve burun içi konka olarak isimlendirilen yapılar bulunmaktadır. Bu yapılar burun eğriliğine bağlı olarak büyüyebileceği gibi burun orta bölmesinde eğrilik olmadan allerji, hava değişimi gibi nedenler de bu yapılarda büyümeye neden olabilir.
• Burun arka kısmında bulunan ve ergenlik sonrası dönemde sıklıkla etkisini kaybeden adenoid (geniz eti) dokusu çok büyüdüğü durumlarda burun tıkanıklığına neden olabilir.

Burun Tıkanıklığının Tedavisi

• Septoplasti: Eğer burun orta bölmesindeki eğrilik hastada burun tıkanıklığı şikayetine neden olursa hastaya önerilmektedir. Bu işlem sıklıkla burun içinden yapılmaktadır ancak eğrilik çok önde veya çok üstteyse açık teknik müdaheleler gerekebilir. Normal şartlarda burun orta bölmesi için yapılan müdahelelerde burun şeklinde bir değişiklik olmamaktadır. Bazen septoplasti ile beraber rinoplasti müdaheleri de yapılmaktadır. Bu müdaheleler genellikle estetik kaygılar için yapılsa da bazen kıkırdakta ki eğriliği düzeltmek için kemikteki eğrilikleri düzeltmek gerektiği için bu amaçla da bu iki müdahele beraber yapılabilmektedir. Ameliyat sonrası hekimin tercihine göre tampon konulabilir veya konulmayabilir. Tamponlar da teknoloji ile gelişmiş olup eskiden kullanılan ve etraf dokulara yapışarak çıkartılması sırasında hastalarda ciddi rahatsızlıklara neden olabilen tamponlar günümüzde artık kullanılmamaktadır.

• Konka müdaheleleri: Burun içi konkalar aldığımız havayı ısıtıp nemlendirdikleri için normal sağlıklı nefes almanın bir parçasıdır. Bu yüzden bu yapılar çok büyüdüğünde bunların çıkarılması yerine küçültülmesi işlemleri uygulanmaktadır. Bu işlem için çok fazla çeşit uygulama mevcuttur. Bunlar arasında ; radyofrekans ile küçültme, ultrasonik aspirasyon, mikrobrider ile küçültme gibi yöntemler sıklıkla uygulanmaktadır. Bu işlemlerdeki temel amaç normal fonksiyonlarını yapan ancak en küçük boyutta olacak şekilde kalan konka yaratmaktadır. Bu müdahelelerin temel riski konka yapısında tekrar büyümelerin oluşabilmesidir. Bu müdaheleler sonrası tampon genelde kullanılmamaktadır.
• Adenoidektomi: Büyümüş geniz etlerinin alınmasıdır. Bu durum sıklıkla çocuklarda gözlenmekle beraber bazen erişkinlerde de gözlenebilmektedir. Geniz atinin alınması ağızdan damak yukarı kaldırılarak yapılmaktadır. Klasik kazıma yönteminin yanında plazma yöntemi de son zamanlarda sıklıkla kullanılmaktadır. Erişkinlerde gözlenen geniz eti bazen nazofarenks kanseri ile ilişkili olabileceğinden bu hastalarda mutlaka histopatolojik inceleme yapılmalıdır.

Burun tıkanıklığı nedir ve neden olur?

Burun tıkanıklığı, burun geçişlerinin daralması veya tıkanması sonucu hava akışının kısıtlanmasıdır. Bu durum genellikle burun mukozasının şişmesi, burun mukusunun artması veya burun boşluğunda tıkanıklığa neden olan diğer faktörlerden kaynaklanır. Soğuk algınlığı, grip, alerjiler, sinüzit, burun polipleri, burun septumu eğriliği ve burun kanaması gibi durumlar burun tıkanıklığına neden olabilir.

Burun tıkanıklığı belirtileri nelerdir?

Burun tıkanıklığının belirtileri arasında burun akıntısı, burun mukozasında şişlik veya tıkanıklık hissi, hapşırma, baş ağrısı, boğazda kaşıntı, öksürük, uyku bozuklukları ve genellikle koku veya tat duyusunda azalma bulunabilir.

Burun tıkanıklığı nasıl tedavi edilir?

Burun tıkanıklığının tedavisi altta yatan nedenlere bağlıdır. Soğuk algınlığı veya grip gibi viral enfeksiyonlar genellikle kendiliğinden geçer ve semptomları hafifletmek için semptomatik tedaviler kullanılabilir. Alerjik reaksiyonlar için antihistaminikler veya burun kortikosteroid spreyleri kullanılabilir. Sinüzit veya bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler reçete edilebilir. Burun tıkanıklığını hafifletmek için burun açıcı damlalar veya spreyler de kullanılabilir, ancak bunların uzun süreli kullanımı burun tıkanıklığını daha da kötüleştirebilir, bu nedenle doktora danışmak önemlidir.

Kronik burun tıkanıklığı nasıl tedavi edilir?

Kronik burun tıkanıklığının tedavisi altta yatan nedenlere yönelik olmalıdır. Burun polipleri, burun septumu eğriliği veya diğer anatomik sorunlar cerrahi müdahale gerektirebilir. Kronik alerjiler için alerji tedavisi düşünülebilir. Bazı durumlarda, burun tıkanıklığını azaltmak için burun içi kortikosteroid spreyleri, burun lavajı veya burun bantları gibi yöntemler de kullanılabilir.

Burun tıkanıklığını önlemek için neler yapılabilir?

Burun tıkanıklığını önlemek için bazı önlemler alınabilir. Bunlar arasında alerjenlere maruziyeti azaltmak, düzenli burun lavajı yapmak, sigara dumanından uzak durmak, nemli bir ortamda kalmak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek (dengeli beslenme, düzenli egzersiz), ve düzenli olarak burun boşluğunu temizlemek ve nemlendirmek yer alabilir.