Sesteki çatallaşmalar, titreşimler, boğuk ses ve diğer tüm ses değişikliğine ses kısıklığı denir. Gırtlaktan daha aşağı seviyelerdeki rahatsızlıklar sesin cılız ve zayıf çıkmasına neden olurken, gırtlağın kendisi ile ilgili hastalıklarda sert, tırmalayıcı ve kısık ses oluşumuna neden olur. Ağız boşluğu ve dil hastalıklarında ise ses boğuk, burundan ve “ağızda sıcak patates varmışçasına” çıkmasına sebep olur.
Ses kısıklığı oluşturan pek çok sebep vardır. Bunlar arasında çok basit ve kendiliğinden iyileşebilecek sebepler olduğu gibi ciddi ve tedavisinin büyük ameliyatlar gerektirdiği hastalıklar da olabilir.
Ses kısıklığına sebep olabilecek hastalıklar arasında şunlar sayılabilir:
Doğrusu ses kısıklığı olur olmaz doktora gitmektir. Ancak ülkemizde bu pek mümkün olmamaktadır. Bu nedenle genelde 1-2 haftadan daha fazla süren ses kısıklıklarında mutlaka doktora gidilmesini öneriyoruz. Ses kısıklığı ile beraber nefes alma zorluğu, ağızdan kan gelmesi, yutma zorluğu veya boyunda kitle (şişlik) gibi şikayetler de varsa bir Kulak Burun Boğaz uzmanına başvurmak için daha acele etmek gerekir. Özetle kulak burun boğaz uzmanına ne zaman muayene olmak gerekir sorusunun cevabı olarak:
Ses kısıklığı 2-3 haftadan uzun sürerse,
Ses kısıklığı ile birlikte aşağıdaki belirtiler varsa:
Birkaç günden uzun süren tam ses kaybı veya seste şiddetli değişiklik olursa Kulak Burun Boğaz uzmanı ile görüşülmelidir.
Ses kısıklığı olduğu zaman ne hemen ciddi bir hastalık endişesine kapılmalıyız ne de çok küçümseyip muayeneyi ihmal etmeliyiz. Özellikle sigara içen, 50 yaşını aşmış ve 2 haftadan uzun süreli ses kısıklığı olan erkek hastaların mutlaka hekime başvurmaları ve dikkatli bir gırtlak muayenesinden geçmeleri şarttır. Çünkü gırtlak kanserinin ilk ve en önemli işareti ses kısıklığı olup erken evrede saptandığında %100’e yakın oranda tedavi edilebilmektedir.
Ses kısıklığının tedavisi, ses kısıklığı yapan hastalığa göre değişir. Çünkü ses kısıklığı kendisi bir hastalık değil başka hastalıkların belirtisidir.
Ses kısıklığının olmaması veya olursa da kolay iyileşmesi için hastanın dikkat etmesi gereken hususler:
Ses kısıklığı, kişinin normal ses tonunu veya kalitesini kaybetmesi durumudur. Bu durum, ses tellerinin iltihaplanması, enfeksiyonlar, ses tellerine zarar veren kullanım alışkanlıkları (örneğin, aşırı bağırma veya uzun süre konuşma), alerjiler, mide reflüsü, sigara içme veya bazı tıbbi durumlar gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.
Ses kısıklığı hem geçici hem de kalıcı olabilir. Geçici ses kısıklığı, bir soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonu veya aşırı konuşma gibi kısa süreli nedenlerden kaynaklanabilir. Kalıcı ses kısıklığı ise daha ciddi altta yatan nedenlerden, örneğin ses tellerinde kalıcı hasardan kaynaklanabilir.
Ses kısıklığı genellikle kendiliğinden geçer, ancak bazen ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Bir doktora başvurmayı gerektiren durumlar arasında ses kısıklığıyla birlikte nefes alma zorluğu, yutma güçlüğü, kanama, uzun süreli ses kısıklığı (3 haftadan fazla), tekrarlayan ses kısıklığı veya başka semptomlar varsa yer alır.
Ses kısıklığını önlemek veya tedavi etmek için ilk adım, ses tellerini dinlendirmek ve sıvı alımını artırmaktır. Ayrıca, sesi koruyucu konuşma teknikleri, ses egzersizleri ve uygun ses kullanımı alışkanlıkları da faydalı olabilir. Ses kısıklığı altta yatan bir sağlık sorunundan kaynaklanıyorsa, tedavi altta yatan nedene yönelik olacaktır.
Ses kısıklığıyla ilgili olarak bir KBB uzmanına veya bir foniyatra (ses bozuklukları uzmanı) başvurulabilir. Bu uzmanlar, ses kısıklığıyla ilgili doğru teşhisi koymak ve uygun tedaviyi sağlamak için gereken uzmanlık ve deneyime sahiptirler.
